“Er zijn weinig plekken in de samenleving waar minder wordt gesproken over het onderwijs dan in het onderwijs zelf.”
Deze opmerkelijke opmerking viel onlangs in een van de vele overleggen die het onderwijs rijk is. Wetenschappelijke data kreeg ik er niet bij. Wel een groot vraagteken. Twee grote vraagtekens, zelfs. “Is dit zo?” én “Zo ja, waarom is dat zo?”. Zelf denk ik graag na over onderwijs, samenleving en onderwijsontwikkeling, maar ervaar ik ook dat onderwijsontwikkeling en denken over onderwijs vaak verloren gaan in de waan van de dag, de volgende les, de vorige les, de leerling die nú ondersteuning nodig heeft of het examen dat haar exameneisen oplegt aan een té vol lesprogramma. Een ervaring die vaak veroorzaakt dat mooie gedachtes en wilde ideeën verloren gaan in de maalstroom van het doorstomende onderwijs.
Zelf ben ik daar sinds 2020 ook in opgezogen. Corona dwong mij om mijn onderzoek naar “De Rol van het Onderwijs in de Geseculariseerde Samenleving”[i] te laten vallen ten bate van ontwikkeling van lesmateriaal voor de thuiszittende jeugd. De eerste stap was afgerond en gepubliceerd en ik was net begonnen aan de ontwikkeling van lesmateriaal dat bij de conclusies uit dit werk aan moest sluiten. Een opmaat naar een aanvraag voor een promotieonderzoek op juist dat onderwerp. Maar de creatie van video’s, opdrachten voor de leerlingen thuis en de zoektocht naar de mogelijkheden van Teams en andere digitale platforms gooiden roet in het leven.
Het is nu echter 2023. Tijd om het denken over weer om te zetten in de daden, woorden, en dat denken te delen. De hoofdvraag uit mijn onderzoek van 2018/2019 is immers niet verdwenen, misschien zelfs – met het verstrijken van de tijd en tegen de achtergrond van de politieke, culturele en maatschappelijke ontwikkelingen van de afgelopen jaren – relevanter geworden: “Welke taak is weggelegd voor het onderwijs, de docent en vakdocent in de duiding van grote gebeurtenissen in de samenleving en daaruit voortvloeiende grote veranderingen?”.[ii]
De komende tijd wil ik daarom deze ruimte gebruiken om mijn denken, bevindingen over en ontwikkelingen aangaande onderwijs te delen. Niet in concreet antwoord op de bovenstaande vraag, maar in mijn brede zoektocht naar de ontwikkelingen in het onderwijs.
[i] Erve, T. P. J. van. (2019). De rol van het onderwijs in een geseculariseerde samenleving. Docentonderzoek Brabant. https://docentonderzoekbrabant.files.wordpress.com/2020/03/vanerve2019.pdf
[ii] ibidem